Koraalduivel [1]

De naam van de koraalduivel (Pterois volitans) is een perfecte naam voor een giftige vis die zich normaal gesproken ophoudt bij de koraalriffen van de Indische en de Stille Oceaan. Via het Seuzkanaal is de koraalduivel in de Middellandse Zee terechtgekomen. Da’s geen probleem, zo zult u opmerken, maar er zijn nogal wat zaken die deze vis toch zo interessant maken dat we hem hier toch beschrijven. De koraalduivel heeft opvallende rode of bruine met witte strepen, waardoor hij in sommige landen ook als leeuwvis of zebravis bekend staat.

Het eerste deel van zijn wetenschappelijke naam, Pterois, is afkomstig van het Griekse woord pteron dat ‘vleugel’ betekent. Het tweede deel, volitans is geleend uit het Latijn waar het werkwoord volare zoiets als ‘(heen en weer) vliegen’ of ‘zweven’ betekende. Samen is het natuurlijk een perfecte beschrijving van de koraalduivel die in de warme tropische wateren rustig lijkt te zweven met zijn indrukwerkende vinnen die tegelijkertijd giftige stekels zijn. Volwassen vissen hebben stekels die een lengte kunnen bereiken van meer dan 40 centimeter.

Zijn afschrikwekkende uiterlijk wordt door aquariumhouders zo interessant gevonden dat de koraalduivel een gewilde vis is geworden. Doordat deze visliefhebbers op een gegeven ogenblik wat onvoorzichtig worden en een ongeluk (lees: koraalduivel) in een klein hoekje zit ontstaan daardoor de meeste gevallen van vergiftigingen. Niet een verrassing is dan ook dat de handen en vingers het meest te lijden hebben van het gif.

Dat gif is een proteïnecocktail, die qua samenstelling niet veel afwijkt van andere giftige vissen, zoals de al besproken pieterman. De gevolgen van het gif zijn een extreme en zich uitspreidende pijn op de plaats van steken. De pijn kan soms maandenlang aanhouden. Een hand of vinger kan tot drie maal zijn normale grootte opzwellen, terwijl het gif in de ontstane blaren zijn pijnlijke werk blijft doen. Ook worden verder effecten gemeld als misselijkheid, verschrikkelijk zweten, kortademigheid, benauwdheid, borst- en maagpijnen, algemeen gevoel van zwakte, verlaagde bloeddruk en korte bewusteloosheid als gevolg van de hevige pijn. Het gif is thermolabiel en breekt dus snel af bij wat hogere temperaturen. De belangrijkste behandeling tegen de vergiftigingsverschijnselen en dus de pijn is om het pijnlijke lichaamsdeel in warm water (ongeveer 45 graden Celcius) onder te dompelen.

Teleurgestelde aquariumhouders in Amerika hebben de koraalduivel maar in het oppervlaktewater losgelaten met heel vervelende gevolgen: de vissen voelen zich in het Caribische gebied zo goed thuis dat ze daar ondertussen een ware plaag zijn geworden. Een leuke vakantie naar de Nederlandse Antillen kan dus nu ook al vervelend aflopen.

Maar er is een beetje licht aan het einde van de tunnel. In Amerika hebben ze nu een goed idee: if you can't beat them, eat them. Zie hier.

Meer over de koraalduivel in Europese wateren is hier te lezen.