Doktersvis (of Knabbelvis)

In de wereld van spa’s is een nieuwe inkomstenbron ontdekt: de doktersvisjes of knabbelvisjes. Vanuit landen als Turkije is deze nieuwe rage overgeslagen naar Nederlandse sauna’s, waar onnadenkende ondernemers met graagte insprongen op de trend van spiritualisme en new age. Aan voeten knabbelende visjes zijn toch een veel natuurlijker manier om van allerhande huidproblemen af te komen dan min of meer chemische vormen van peeling of scrubbing?

[Foto: www.hpa.org.uk]

De knabbelvis (Garra rufa) is afkomstig uit enkele modderige riviertjes, stroompjes en meertjes in het Midden-Oosten, voornamelijk in Turkije, Israel, Jordanië, Syrië, Irak en Iran. In een aquarium is het een soort ‘beginnersvisje’ omdat hij maar weinig specifiek onderhoud verlangt. Vaak wordt hij in een aquarium gehouden om de algengroei onder controle te houden.

Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Garra, is volgens de geruchten afkomstig uit het Gallisch, waar garra ‘been’ betekende. Het tweede deel, rufa, heeft een Latijnse herkomst en betekent via het woord ruber ‘rood’ of rossig’.

In de wervende reclames wordt gesteld dat de knabbelvisjes dode huidcellen eten en de huid daardoor de gelegenheid biedt om nieuwe huidcellen aan te maken. De behandeling zou werkzaam zijn bij huidproblemen als psoriasis en eczeem. Bovendien zouden de visjes tijdens het knabbelen ook een enzym afscheiden om de vertering van die huidcellen te bevorderen, waardoor de huid nog sneller zou kunnen herstellen.

Dat klinkt allemaal behoorlijk positief en het zou zonder enige twijfel in reguliere ziekenhuizen toegepast worden als er niet één klein probleempje zou bestaan: het werkt dus niet. Onderzoek heeft aangetoond dat men in de filtratie van de badkuipen de dode huidcellen aantrof, wat dus aantoont dat die visjes helemaal geen menselijke huidcellen op het menu hebben staan. Ze zoeken eenvoudigweg naar algen en ander voedsel. Het zo geroemde enzym is ook een uitvergroting van de werkelijkheid want ieder organisme gebruikt enzymen om voedsel te verteren. Een menselijke voet heeft geen enkel voordeel bij een enzym in de bek van een vis.

Natuurlijk is het een heerlijk gevoel om in een luxe omgeving aan je voeten en tenen te laten knabbelen door deze visjes, maar ondertussen zijn er wat nadelen aan het licht gekomen. Het blijkt namelijk uit onderzoek (zie hier) dat deze visjes en het water waarin ze leven een bron kunnen zijn van schadelijke micro-organismen en ziekteverwekkers als hepatitis en zelfs AIDS kunnen overdragen.

Geen wonder dat deze ‘behandeling’ in sommige landen al weer verboden is. Het zou toch treurig zijn als onnozele gasten een duurbetaald spa & wellness resort verlaten met een potentieel levensbedreigende ziekte onder de leden.

Update 03 maart 2014: Eindelijk is ook het RIVM wakker geworden en heeft een document gepubliceerd waarin geadviseerd wordt om gebruikers en exploitanten voor te lichten over de gezondheidsrisico's. Zie hier.

Update 13 september 2018: Vrouw moet tenen laten amputeren na bezoek aan Fish spa. Zie hier.